"Ona" - nie wierzę w miłość, która nie boli



Pierwszy raz w tym roku byłam w kinie. Pech chciał, że tego dnia przypadały walentynki. „Ona” natomiast zupełnie nie jest filmem dla zakochanych, tego jestem pewna. Co więcej, nie jest to film dla wszystkich. Jest bowiem dość smutny, melancholijny i nieco dziwaczny.
            „Ona” opowiada o losach Theodore’a, który kilkanaście miesięcy przed rozpoczęciem akcji, rozstał się z żoną. Pewnego dnia kupuje i instaluje na swoim komputerze indywidualny system operacyjny. Ten, po zadaniu kilku wstępnych pytań, przedstawia mu się jako Samantha. Między mężczyzną a programem nawiązuje się nić sympatii, a z czasem także miłość.
            Chciałabym uniknąć tu dywagacji nad tym, czy SI może mieć uczucia, może się samodzielnie rozwijać i decydować o sobie. Czy to, co czuje jest prawdziwe, czy zaprogramowane. Oczywiście, trzeba je sobie postawić także w przypadku Samanthy. Są to jednak pytania, na które nie potrafimy (przynajmniej na razie) udzielić zadowalającej odpowiedzi. Jedni powiedzą, że SI może być samodzielną jednostką, inni, zwolennicy antropocentryzmu, że nie odczuwa, jest zaprogramowany, że ma swojego demiurga w postaci człowieka, a więc zawsze pozostanie podległy, gorszy.
            Mnie jednak interesuje odwrócenie tej sytuacji. Theodore zakochuje się w istocie, która nie ma ciała. Jest tylko głosem z komputera. Głosem dowcipnym, inteligentnym, który potrafi komponować i ma niecodzienne rozważania. Ale mimo to jest tylko świadomością. Przytulić go nie można, pocałować też nie. Czy to zatem oznacza, że mimo wszystko zawsze zwycięży piramida Maslowa i potrzeby seksualne, a człowiek ze swoją technologią i kulturą jest mimo wszystko tylko trochę bardziej rozwiniętym zwierzęciem?

            Theodore miał żonę. W scenie podpisania papierów rozwodowych, kobieta ewidentnie się zastanawia. Bohater jednak nie decyduje się ratować związku, mimo że reżyser przekonuje nas, iż po dwóch latach od rozstania, nadal o niej myśli. Woli brnąć w związek z Samanthą. Tu pojawia się pytanie, czy do tego właśnie zmierza świat? Do wygenerowanych przyjaciół, którzy zaspokajać będą nasze potrzeby? Chciałoby się powiedzieć, że tak prościej, ale przecież związek Thedore’a z Samanthą prosty wcale nie był. Uczucie między człowiekiem a maszyną okazało się równie niełatwe, co to łączące człowieka z człowiekiem – pełne kompromisów, wyrzeczeń i niekoniecznie chcianego dostosowywania się (tak interpretowałabym scenę, kiedy Theodore czyta książkę z dziedziny fizyki, o której opowiadała mu Samantha, nic z niej nie rozumie, ale pragnie mieć o czym rozmawiać z obiektem swoich uczuć).
            W kontekście całego filmu ważna wydaje się też być ostatnia scena, gdy Theodore i jego
przyjaciółka siadają na dachu domu i opierają się do siebie. Zwłaszcza, że już od samego początku sugeruje się nam, że miedzy Theodorem i Amy mogłoby zaiskrzyć, gdyby ta nie miała męża. Nieudany związek Amy jednakże w końcu się rozpada z najbardziej prozaicznego z możliwych powodów – źle ustawionych butów (ale to przecież tylko wierzchołek góry lodowej wzajemnego niezrozumienia, żalu i pretensji).  Czyżby więc Jonze sugerował, że gdy wszystko się wali, ostatecznie pozostaje człowiekowi szukać ratunku tylko… u drugiego człowieka, bo jesteśmy istotami, które nie potrafią być same?
Rozpada się związek Theodore’a i małżeństwo Amy. Z całą pewnością nie zakładali tego, gdy w nie wstępowali. Widocznie można zrobić wszystko, ale nie da się zaplanować i przeprowadzić projektu „szczęście”. To misja niemożliwa i z założenia skazana na porażkę. I o tym właśnie, moim zdaniem, jest ten film. To zabawne, że miał premierę w walentynki.      

Komentarze

  1. Słyszałem wiele dobrego o tym filmie, między innymi w "Tygodniku kulturalnym". Choć nie jestem fanem kina, to zamierzam wybrać się na ten film.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czytelniku - ja również oglądałam ten odcinek "Tygodnika kulturalnego" i przyznam, że zachwyty krytyków nawet w połowie nie oddawały mojego entuzjazmu. Serdecznie polecam obejrzeć.

      Usuń

Prześlij komentarz

Popularne posty

Etykiety

Pokaż więcej